İnsanlarla konuşuruz,iletişim kurarken kelimeleri kullanırız, jestler yaparız, beden dilini kullanırız, göz hareketlerini kullanırız, tonlama yaparız , tüm bunlar bizim bilgi toplarken ve aktarırken birbirimizi anlama biçimimizi oluşturur. Bu bütün beden deneyimidir. Düşüncelerimizi ve deneyimlerimizi ifade etmekte dili kullanırız.
NLP_NOW ‘ da bulunan “harita belirttiği alanın ta kendisi değildir” isimli yazı da George Miller’in 7 +/ – 2 bilgi edinme modeli anlayışını gördük ve NLPNOW ‘ da bulunan “Yüzeysel Yapı – Derin Yapı “ isimli yazı da da insan zihninin bilgiyi içeri alırken, düşünce ve deneyimlerimizi iletirken bilgileri sildiğimizi, çarpıttığımızı ve genellediğimizi gördük.
(click to read article)
NLP’ nin kurucuları Richard Bandler ve John Grinder ‘ Milton Ericson ve Virginia Satir ‘ den öğrendikleri ve onları gözlemlemeleri sonucu Meta Modeli oluşturdular ve 1975 yılında “Sihirin Yapısı” adlı kitabı oluşturdular.
Meta Model bize bizim ve diğer insanların anlayış düzeylerindeki kayıpların ve bu kayıp bilgilerin yeniden bulunabilmesi için sorulması gereken soruların yapısı hakkında bilgi verir.
Herhangi birşey gördüğümüzde (G- Görsel V – visual) o anda milyonlarca bilgi parçası bizi bombardıman eder. Bu yazıyı okurken ekran üzerinde veya döküm aldıysanız kağıt üzerinde bir sürü sözcük var. Peki ya şimdi okuduğunuz kelime ya da bir önceki okuduğunuz kelime? Yazının etrafındaki alan? odanın duvarları? zemin, tavan, renkler, masanızın üzerindeki nesneler? Hepsi Şu anda beyniniz tarafından emiliyor. Tabii ki bilinçli olarak farkında olmadan.
Tüm bu farkındalığı siliyorsunuz.
Yine bu yazıyı okurken sesler var.(İ-İşitsel A- auditory) Belki araba sesleri, trafik, mutfaktaki buzdolabının sesi, satin sesi. Tüm bu sesler de farkındalığınızdan silinir. Ancak içsel zihnimiz tarafından emilir.
Kokular da var. (K-Kokusal O – olfactory) odada veya havada. Belki nazik birisi odanızı temizlemiştir. Ya da pişen yemeğin kokusudur. Biri dikkatinizi çekene kadar farkına varmazsınız.
Ağzınızda tat var (T -Tatsal G – gustatory) Ben bahsedene kadar belki farkına varmadınız.
Peki ya yere basan ayaklarınız? (D- Dokunsal K – kinesthetic) Ben bahsedene kadar olmadığını farzettiğiniz bilinçsiz bir histi. Ya kafanızdaki saçlar? Şimdi onların farkında mısınız?
Birçok bilgi ve detayı bir veri girişi sırasında sileriz. Bilinçdışı seviyede emilen bu bilgiler bilinçli seviyede tüketilir.
NLP Pratisyenlerinin işi danışanını ölçekleme yolu ile derin yapıya indirip eksik bilgi ve anlayışı bulmalarını , dünyalarını zenginleştirmelerini ve bu bilgileri kendilerine mal etmelerini sağlamaktır.
Bir kişi veya danışan bir bilgiyi aktardığı zaman hepimiz bilgiyi sileriz.
“Colin kitap okudu.”
Bu cümlede pek çok kayıp bilgi var. Hangi Colin? Kitap nerede okundu? Hangi kitabı okudu? Ne süratte okudu? Fotoğraf (PhotoRead) okuma yöntemini mi kullandı?
Yine NLP practisyenlerinin işi kendimizin veya danışanın söylediğinden en iyi anlayışı bulup geri kazandırmaktır.
Danışan veya biz bu bilgiyi aldığımızda, geçmiş deneyimlerin oluşturduğu hisler, anlayışı kazanmak , söylenen cümlede original formu na göre çarpıtılan bilginin bir patlama halinde anlayışımıza ulaşması için transa yönelik araştırmamızı yapmamız gerekir.
Şimdi şu cümlenin üzerinde duralım:-
“Bana Vurdu.”
Ne anladınız? Bu ifadede anlatılmak isteneni su yüzüne çıkartacaksınız.
İnançları gerçek olarak genelleriz.Bu nedenle bu ifadeyi gerçek olarak algılayacaksınız. Ama öyle değil. Bu ifade de bir dolu kayıp bilgi mevcut.
Ne şiddette vurdu?, Ne ile vurdu?, Nerede vurdu?
Meta Modeli kullanmak suretiyle ölçekleme yaparak, derin yapıya ulaşarak kayıp bilgiyi geri kazanıp, Bütün resmi ve anlayışı elde edebiliriz.
Gelecek yazı Meta Modeldeki dil kalıplarını araştırmak üzerine olacak.
translation by E. MINE BALIK